Chương 3: Lái xe ô tô trên các loại đường khác nhau

3.1 – LÁI XE ÔTÔ TRÊN BÃI PHẲNG
3.1.1. Khái niệm
Bãi phẳng là một bãi rộng và phẳng để dễ luyện tập việc tăng, giảm tốc độ và chuyển hướng chuyển động của xe ôtô.
3.1.2. Cách điều khiển xe ôtô chuyển động đúng hướng
Muốn xe ôtô chuyển động thẳng, cần điều khiển nó đi theo một đường thẳng dẫn hướng tưởng tượng. Đường thẳng này được xác định bởi ba điểm: một điểm là tâm vô lăng lái, một điểm trên hàng cúc ngực và một điểm chọn trên mặt đường.
Để điều khiển xe ôtô quay vòng sang phải cần quay vô lăng lái theo chiều kim đồng hồ, khi xe ôtô đã chuyển động đúng hướng thì từ từ trả lái để giữ ổn định hướng chuyển động mới.
Để điều khiển xe ôtô quay vòng sang trái cần quay vô lăng lái ngược chiều kim đồng hồ, khi xe ôtô đã chuyển động đúng hướng thì từ từ trả lái để giữ ổn định hướng chuyển động mới.
Chú ý:
– Trước khi quay vòng, phải quan sát chướng ngại vật, bật đèn xin đường.
– Khi điều khiển xe ôtô thay đổi hướng chuyển động thì không nên đổi số.
3.2 – LÁI XE TRÊN ĐƯỜNG BẰNG
Đường bằng là loại đường tương đối bằng phẳng, trên đường có nhiều tình huống giao thông đòi hỏi người lái xe phải rèn luyện kỹ năng để đảm bảo an toàn chuyển động cho xe ôtô.
3.2.1 – Phương pháp căn đường
Căn đường là danh từ riêng để chỉ phương pháp xác định vị trí và đường đi của xe ôtô trên mặt đường.
Phương pháp chủ yếu để căn đường là so sánh vị trí người lái xe trong buồng lái với một điểm chuẩn di chuyển tự chọn trên mặt đường, thường là điểm nằm trên trục tim đường.
Nếu người lái xe thấy vị trí của mình trùng sát với điểm chuẩn, tức là xe ôtô đã ở đúng hoặc gần đúng giữa đường.
Nếu thấy vị trí của mình lệch hẳn sang bên trái của điểm chuẩn, tức là xe ôtô đã ở bên trái đường và ngược lại.
Xe ôtô cần chuyển động song song với trục tim đường, nếu bị lệch mà không chỉnh lại hướng xe ôtô sẽ lao ra khỏi mặt đường (hình 3-1).

Khi hai xe ôtô tránh nhau cần phải chia đường làm hai phần. Chia phần đường tưởng tượng của xe mình ra làm 3 phần bằng nhau và điều khiển ôtô đi như hình 3-2.

Khi tránh ổ gà hay tránh các chướng ngại vật cần căn đường theo vết bánh xe trước bên trái. Thường tâm của người lái và tâm vết bánh trước bên trái cách nhau khoảng 100mm – 150mm. (hình 3-3).

3.2.2 – Tránh nhau trên mặt đường hẹp
Khi tránh nhau trên mặt đường hẹp, cần phải giảm tốc độ. Trong trường hợp cần thiết, một xe dừng lại để nhường đường (bên nào có mặt đường rộng nên tự giác dừng xe).
Chú ý:
– Không nên đi cố vào đường hẹp;
– Xe đi ở phía sườn núi nên dừng lại trước để nhường đường.
– Trong khi tránh nhau không nên đổi số;
– Khi dừng xe nhường đường phải đỗ ngay ngắn, không đỗ chếch đầu hoặc thùng xe ra ngoài.
– Khi tránh nhau ban đêm, phải tắt đèn pha để đèn cốt.

3.3 – LÁI XE ÔTÔ TRÊN ĐƯỜNG TRUNG DU – MIỀN NÚI
3.3.1. Khái niệm
Đường trung du và đường miền núi thường là những loại đường có nhiều dốc cao và dài; quanh co, gấp khúc, mặt đường hẹp và không phẳng, tầm nhìn hạn chế.
Muốn lái xe an toàn trên loại đường này cần tập luyện thành thục các thao tác phanh, ga, côn, số.
3.3.2. Lái xe ôtô lên dốc
Khi lên dốc, người lái xe cần quan sát độ cao và độ dài của dốc để phán đoán vị trí phải đổi số.
– Dốc thấp (hình 3-4): cần tăng tốc độ trước khi đến chân dốc để lấy đà vượt dốc;

3.3.3 – Lái xe ôtô xuống dốc
Khi xuống dốc, tuỳ theo độ dốc và tình trạng mặt đường để gài số phù hợp.
– Độ dốc thấp: có thể dùng số cao, ga nhẹ;
– Độ dốc cao (hình 3-7): về số thấp, kết hợp phanh động cơ với phanh chân để khống chế tốc độ.

Hình 3-7 Lái xe xuống dốc
– Dốc xuống dài (hình 3-8): tuỳ theo độ dốc để về số cho phù hợp, sử dụng phanh động cơ là chủ yếu, phanh chân dùng để hỗ trợ. Nếu đạp phanh chân lâu dài, má phanh sẽ bị nóng, cháy.

Chú ý: khi chạy trên đường dốc phải giữ khoảng cách giữa các xe đủ an toàn;
Lên dốc đề phòng xe đi trước tụt dốc, xuống dốc đề phòng xe sau mất phanh nguy hiểm. Nếu dốc quá dài, nên chọn vị trí dừng xe, tắt động cơ để nghỉ nhằm giảm nhiệt độ cho động cơ và cơ cấu phanh.
3.3.4 – Dừng xe ô tô ở giữa dốc lên
Khi cần dừng xe ôtô ở giữa dốc lên (hình 3-9), người lái cần thực hiện các thao tác sau:
– Phát tín hiệu, lái xe sát vào lề đường bên phải;
– Nhả bàn đạp ga cho xe chạy chậm lại;
– Đạp phanh nhẹ phanh và lái xe vào chỗ định dừng;
– Về số 1, đạp nửa hành trình bàn đạp ly hợp cho xe đến chỗ dừng. Khi xe đã dừng, đạp phanh chân, đạp hết hành trình ly hợp và kéo phanh tay. Đánh tay lái sang phải nếu nơi đỗ xe không có bó vỉa như hình (a), đánh hết tay lái sang trái nếu nơi đỗ xe có bó vỉa như hình (b) để đảm bảo an toàn. Tắt máy, nhả hết hành trình bàn đạp ly hợp.
Chú ý:

– Nếu định dừng lâu cần chèn xe chắc chắn;
– Khi dừng sau xe khác, cần đỗ cách xe trƣớc một khoảng cách an toàn.

3.3.5 – Dừng xe ôtô ở giữa dốc xuống
Khi cần dừng xe ôtô ở giữa dốc xuống (hình 3-10), người lái xe cần thực hiện các thao tác sau:
– Phát tín hiệu, lái xe sát vào lề đường bên phải;
– Đạp phanh sớm và mạnh hơn lúc dừng xe trên đường bằng để xe đi với tốc độ chậm đến mức dễ dàng dừng lại được.

Về số 1, đạp nửa ly hợp cho xe đến chỗ dừng. Khi xe đã dừng, đạp phanh chân, đạp hết hành trình bàn đạp ly hợp và kéo phanh tay. Đánh lái để bánh xe quay vào bó vỉa để đảm bảo an toàn như hình.
Chú ý:

– Nếu định dừng lâu, cần chèn xe cho chắc chắn;
– Khi phải dừng phía trước xe khác, cần đỗ cách xe sau một khoảng cách an toàn.
3.3.6. Dừng và khởi hành xe trên dốc lên
Khi lái xe trên đường trung du và miền núi, việc phải lái xe dừng và khởi hành xe trên dốc phải thường xuyên thực hiện. Để trang bị cho người lái xe những kỹ năng cơ bản để dừng và khởi hành xe trên dốc, cần thực hiện các trình tự sau:

3.3.7 – Lái xe trên đường cong
Khi lái xe trên đường cong, do lực ly tâm (Flt) tác dụng lên ô tô, có xu hướng kéo ô tô ra khỏi quỹ đạo chuyển động (người ngồi trên ô tô có cảm giác người nghiêng ra ngoài đường cong). Tốc độ chuyển động của ô tô càng lớn, lực ly tâm càng lớn. Khi lực ly tâm lớn hơn lực bám (Fms) của lốp sẽ gây trượt bánh xe; khi lực ly tâm lớn hơn lực (Pcl) tạo ra mô men chống lật, ô tô sẽ lật.

Flt: Lực ly tâm
Fms: Lực ma sát (lực bám)
Pcl: Trọng lực chống lật của ô tô
Do vậy khi đi vào đường cong người lái xe phải giảm tốc độ để đảm bảo an toàn.
Trình tự thực hiện khi đi vào đường cong như sau:

 

3.4. – LÁI XE ÔTÔ TRÊN NHỮNG LOẠI ĐƯỜNG XẤU
3.4.1- Đường nhiều ổ gà
– Khi lái xe ôtô qua mặt đường có nhiều ổ gà phải giảm tốc độ, về số thấp và giữ đều ga.
– Khi vượt qua rãnh nhỏ cắt ngang đường, phải giảm tốc độ, về số thấp và từ từ cho xe ô tô vượt qua rãnh rồi mới tăng tốc độ và chạy bình thường.
– Khi vượt qua rãnh lớn cắt ngang mặt đường, phải gài số 1 và từ từ cho 2 bánh trước xuống rãnh, tăng ga cho 2 bánh trước vượt lên khỏi rãnh, tiếp tục để bánh sau từ từ xuống rãnh rồi tăng ga dần cho xe ô tô lên khỏi rãnh.
3.4.2- Lái xe trên đường trơn trượt, băng tuyết
– Đường trơn trượt, có băng, tuyết là loại đường có hệ số bám đường thấp, có những đoạn hệ số bám đường bằng 0, do vậy lái xe trên những đoạn đường này thường dễ mất lái, chệch hướng quỹ đạo chuyển động, nhất là khi đi vào đường cong.
Để đảm bảo an toàn ngoài việc tuân thủ khoảng cách an toàn với xe phía trước (thông thường là từ 4 đến 10 giây tùy thuộc vào độ bám đường của lốp xe và tốc độ của xe) và phải thực hiện các bước sau:

3.4.3. Lái xe trên đường lầy
Khi xe ôtô chuyển động trên đường lầy (mặt đường bị biến dạng nhiều), bánh xe dễ bị trượt quay. Trong trường hợp này cần cho xe lùi lại và tìm mọi biện pháp làm tăng khả năng bám của bánh xe với mặt đường (lót bằng đá vụn, ván gỗ, xích quấn vào lốp xe…), đào rãnh để bánh xe không bị cản. Tuyệt đối không tăng ga vì càng tăng ga càng làm cho mặt đường bị lún sâu hơn như hình vẽ 3-15, không phanh gấp như trên hình 3-16, hình 3-17. Ngoài các biện pháp nêu trên, có thể gài vi sai (nếu có) và xả bớt hơi trong lốp để xe ôtô vượt qua đoạn đường lầy.

Khi chạy ở đường cứng và trơn, khả năng bám của bánh xe với mặt đường bị giảm, các bánh xe ôtô rất dễ bị trượt quay và trượt ngang.
Khi lái xe trên đường cứng và trơn, người lái xe phải giữ vững tay lái và cho xe chuyển động với tốc độ chậm. Khi vào đường cua vòng phải giữ đều ga, không lấy lái nhiều và không phanh gấp.
Nếu xe ôtô bị trượt ngang thì từ từ điều khiển cho xe vào phía giữa đường.
Trường hợp trượt ngang nghiêm trọng phải đào rãnh dẫn hướng về phía an toàn.

Trong trường hợp xe bị lún quá sâu không thể vượt qua được, gọi xe cứu hộ hình 3-19 (không cố thoát khỏi chỗ lầy vì có thể làm hỏng hệ thống truyền lực của xe).
3.5. LÁI XE ÔTÔ QUA ĐƯỜNG NGẬP NƯỚC, ĐƯỜNG NGẦM
Đường ngầm là loại đường ngập nước. Khi xe ôtô qua đường ngầm, sức cản chuyển động lớn, khả năng bám của lốp với mặt đường giảm. Nếu mức nước sâu động cơ dễ bị chết đột ngột. Nếu ngầm có dòng chảy thì xe ôtô dễ bị đẩy trôi.
Trước khi cho xe ôtô qua đường ngầm cần khảo sát : chiều sâu của mực nước, tốc độ dòng chảy, chất lượng mặt đường ngầm, chỗ lên xuống đường ngầm. . . Tuỳ theo điều kiện cụ thể của đường ngầm mà chọn phương án vượt ngầm cụ thể.

Phương pháp lái xe qua đường ngầm:
– Nếu có xe phía trước đang vượt qua chỗ ngập nước, hãy đợi cho xe phía trước đi qua hết để khảo sát mức nước và quyết định có nên đi qua hay không, đồng thời đảm bảo an toàn khi vượt qua chỗ ngập nước (đề phòng xe phía trước gặp trục trặc
phải dừng lại trong khi đang vượt chỗ ngập nước);
– Tắt hệ thống điều hòa không khí như hình: Khi xe đi xuống nước do lực cản của nước có thể làm quạt tản nhiệt của hệ thống điều hòa không khí bị quá tải và hỏng, hơn nữa tắt hệ thống điều hòa để tập trung toàn bộ công suất của động cơ cho việc vượt khỏi chỗ ngập nước, tránh được chết máy khi đang vượt chỗ ngập nước;

– Hạ hết kính cửa sổ như hình để phòng trường hợp khẩn cấp có thể dễ dàng thoát ra ngoài xe;
– Gài số 1, gài cầu trước (nếu có) đối với xe điều khiển số bằng cơ khí; về số 1 (L) đối với xe số tự động, giữ vững tay lái, đi đều ga.

Chú ý: không để động cơ chết đột ngột, không dừng lại trên đường ngập nước.
Trường hợp giữa ngầm bị trượt quay, không nên tăng ga mà cần tìm cách đẩy xe ôtô về phía đầu ngầm.
Trường hợp mức nước ở ngầm quá sâu (nhưng vẫn trong phạm vi cho phép) trước khi vượt ngầm cần thực hiện các công việc sau:
– Che chắn két nước, tháo dây đai quạt gió;
– Bọc kín bộ chia điện, đầu nối điện, chuyển bình điện lên vị trí cao;
– Nút kín lỗ kiểm tra dầu máy, dùng ống mềm nối vào cửa ống xả rồi treo lên cao.
Sau khi vượt qua ngầm ngập nước, cần tháo bỏ các bộ phận che chắn, chuyển các cụm di rời về vị trí ban đầu và rà khô má phanh.

3.6. LÁI XE QUA TRẠM THU PHÍ SỬ DỤNG DỊCH VỤ ĐƯỜNG BỘ
– Khi lái xe đến gần trạm thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ, người lái xe cần giảm tốc độ đến tốc độ cho phép (tốc độ theo biển báo);
– Chuyển đèn chiếu xa sang chiếu gần (nếu đi ban đêm);

– Chú ý quan sát biển báo hiệu đường bộ, tín hiệu đèn tại các cổng giá dịch vụ sử dụng đường bộ (đèn xanh cổng thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ đang hoạt động, đèn đỏ cổng thu phí đang đóng);
– Xác định làn vào cổng, xếp hàng tuần tự để đi qua cổng thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ, không chen lấn chuyển làn đường đột ngột;
– Khi đã đi vào cổng thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ, cho xe đi sát bên trái để thuận tiện cho việc trả tiền và lấy vé;

– Khi đến gần ca bin thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ, mở cửa kính, đến cửa cabin thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ dừng lại, trả tiền, lấy vé;
– Đợi đến khi barie mở, tăng tốc độ để tiếp tục hành trình.

3.7. LÁI XE ÔTÔ QUA CẦU, QUA PHÀ
Trên đường giao thông công cộng thường gặp nhiều cầu, phà khác nhau. Lái xe qua cầu, phà có khó khăn hơn so với trên đường. Do vậy người lái xe ngoài việc chấp hành nghiêm chỉnh Luật Giao thông đường bộ còn phải tuyệt đối tuân theo sự
điều khiển, chỉ dẫn của người gác cầu hoặc nhân viên bến phà.
3.7.1. Lái xe ôtô qua cầu
Khi lái xe ôtô qua cầu rộng và phẳng thì thao tác lái xe giống như trên đường phẳng.
Khi lái xe ôtô qua cầu hẹp và bề mặt không phẳng, thì gài số thấp, giữ đều ga cho xe qua từ từ nhưng không đi sát rìa cầu. Không nên tăng ga đột ngột, không nên đổi số hoặc phanh gấp trên cầu. Chú ý xử lý khi vượt qua chỗ tiếp giáp giữa cầu với mặt đường để xe vào và ra khỏi cầu êm dịu.
Khi lái xe ôtô qua cầu có lát gỗ dẫn hướng, cần căn cho bánh xe lăn đúng băng gỗ lát trên mặt cầu.
Khi lái xe ôtô qua cầu phao, cầu cáp cần chú ý đến mức độ rung động của cầu. Để bảo đảm an toàn phải gài số thấp và giữ tốc độ chậm ổn định. Không nên chuyển số hay phanh gấp trên cầu.
Chú ý : Cần quan sát các biển báo hiệu, thực hiện đúng hướng dẫn khi qua cầu.
3.7.2. Lái xe ôtô qua phà
Trước khi qua phà phải đỗ đúng nơi quy định và thực hiện đầy đủ các biện pháp an toàn: kéo chặt phanh tay, gài số 1 hoặc số lùi tuỳ theo hướng dốc của mặt đường (cài số 1 nếu dốc xuống, cài số lùi nếu dốc lên), chèn xe chắc chắn khi thấy cần thiết.

Chỉ cho xe xuống phà khi có lệnh của người điều khiển bến phà. Các thao tác khi cho xe xuống phà như sau:
– Gài số 1 (gài cầu trước nếu có và thấy cần) và điều khiển xe ô tô đi theo phương vuông góc với mép cầu của phà (trừ xe con có thể đi chéo do gầm thấp).
– Kết hợp nhịp nhàng các thao tác ga, phanh để bánh xe tiếp cận và vượt cầu phà êm dịu.
– Căn đường chính xác, kết hợp các thao tác điều khiển ly hợp, phanh để từ từ tiến vào vị trí đỗ. Nếu phải tiến lùi dịch chuyển trên phà, có thể dùng phương pháp về ly hợp (đạp ly hợp một phần để mặt ly hợp trượt, dễ điều khiển xe vào nơi đỗ quy định). Khi đã đỗ đúng vị trí cần thực hiện các thao tác đảm bảo đỗ xe an toàn.
Khi phà gần cập bến cần khởi động động cơ. Khi có lệnh của người điều khiển bến phà mới được lái xe lên bến.
Chú ý: gài số 1, đi theo thứ tự, giữ khoảng cách cần thiết (đề phòng xe trƣớc tụt dốc), luôn quan sát và sẵn sàng phanh dừng xe, điều khiển cho bánh xe tiếp dốc phà êm dịu.
3.8. LÁI XE QUA CHỖ HẸP
Khi lái xe qua cầu chui, hầm, cổng hẹp người lái xe cần tuân thủ nghiêm Luật Giao thông đường bộ, tuân thủ biển báo hiệu đƣờng bộ. Như trên hình vẽ hướng đi chiều ngược lại được ưu tiên đi trước (người lái xe phải dừng xe chờ cho hết xe ngược chiều mới được đi vào cầu chui).
– Khi đi đến cầu chui như hình vẽ 3-32, người lái xe cần giảm tốc độ, quan sát xe ngược chiều. Nếu không có xe ngược chiều, cho xe đi qua cầu chui với tốc độ chậm; trong trường hợp có xe ngược chiều đang tiến tới, người lái xe cần giảm tốc độ, bật đèn tín hiệu xin đường bên phải, đạp nửa bàn đạp ly hợp cho xe đi chậm đồng thời đạp phanh, dừng xe lại chờ cho xe ngược chiều qua hết, thưc hiện khởi hành xe (bật đèn tín hiệu xin đường bên trái, vào số 1, quan sát an toàn phía sau xe bên trái, đánh lái từ từ sang trái đồng thời nhả bàn đạp ly hợp phối hợp với tăng ga để khởi hành), cho xe đi qua cầu chui với tốc độ thấp, sau khi qua cầu chui người lái xe tiến hành tăng tốc và tiếp tục hành trình.

3.9 – LÁI XE ÔTÔ BAN ĐÊM, SƯƠNG MÙ, MƯA GIÓ
3.9.1 – Lái xe ôtô ban đêm
Lái xe ôtô ban đêm có nhiều khó khăn hơn so với lái xe ban ngày, vì:
– Phạm vi và cường độ đèn chiếu sáng bị hạn chế;
– Bị loá mắt khi có ánh sáng từ đèn của xe đi ngược chiều.
Những nguyên nhân trên làm hạn chế tầm nhìn và mức độ nhìn rõ chướng ngại vật của người lái. Do vậy, khi lái xe ban đêm người lái cần tập trung quan sát, khống chế tốc độ phù hợp với tầm nhìn, để đảm bảo an toàn.

Một số kinh nghiệm sau đây có thể tham khảo để quan sát, phán đoán và xử lý khi lái xe ban đêm:
– Khi thấy trên mặt đường phía xa có bóng đen, khi đến gần thì bóng đen biến mất, đó là ổ gà nhỏ; Nếu bóng đen vẫn còn thì đó là ổ gà lớn, phải tránh ổ gà hoặc cho bánh xe vượt ổ gà đúng kỹ thuật.
– Khi xe đang chạy nếu thấy ánh sáng đèn chỉ rõ về một bên thì đó là chỗ đường vuông góc, phía không nhìn thấy (tối) là vùng đất thấp. Nếu tự nhiên thấy mất đường thì đó là đường vòng gấp hoặc xuống dốc cao, người lái xe phải bình tĩnh, giảm tốc độ, quan sát điều khiển cho xe chạy an toàn.

– Bình thường ánh sáng đèn chiếu xa, nếu thấy chỉ chiếu sáng ngay trước mặt đó là đường đang lên dốc, nếu thấy chiếu sáng như xa hơn đó là đường đang xuống dốc.
Chú ý:
– Chạy xe ban đêm phải sử dụng tất cả các loại đèn chiếu sáng để soi đường, báo hiệu và theo dõi quá trình làm việc của xe. Bình thường cần sử dụng đèn pha.
– Khi tới gần xe chạy ngược chiều, phải chuyển từ đèn chiếu xa sang đèn chiếu gần để không làm chói mắt người lái xe ngược chiều. Không nhìn thẳng vào đèn của xe chạy ngược chiều mà nhìn chếch sang phía phải theo chiều chuyển động của xe mình.

– Khi cần vượt xe cùng chiều nên chọn chỗ rộng bằng phẳng, bật đèn chiếu gần và nháy đèn xin đường. Nếu có chướng ngại vật xuất hiện thì phải nhường đường hoặc chủ động dừng xe trước.
– Khi cần đỗ xe hoặc khởi hành, cần bật đèn xin đường; Cần đỗ xe về sát lề đường bên phải và bật đèn tín hiệu phía trước, sau xe.
– Trường hợp đèn chiếu xa – gần bị tắt đột ngột, phải bình tĩnh giảm tốc độ và cho xe vào sát lề đường để sửa chữa.
– Khi lùi xe, quay đầu xe hoặc chạy ở đường vòng hẹp phải có người hướng dẫn hoặc phải xuống quan sát trước địa hình.
3.9.2 – Lái xe ôtô khi có mưa to hoặc sương mù
Khi có mưa to hoặc sương mù thì tầm nhìn bị hạn chế, rất khó quan sát. Do vậy, người lái xe cần thực hiện các thao tác sau:

3.10. LÁI XE TRÊN ĐƯỜNG CAO TỐC
Đường cao tốc là đường an toàn nhất. Các loại phương tiện chuyển động trên cùng một hướng, không có bến xe, điểm dừng hoặc giao cắt. Không có người đi bộ, xe mô tô, xe máy, xe đạp điện, xe công nông và các phương tiện có tốc độ thấp. Tuy nhiên, tốc độ tối đa cho phép trên hầu hết đường cao tốc là 120 km/h, nên dù chỉ một va chạm nhỏ cũng có thể gây tai nạn lớn. Yêu cầu người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng trên đường cao tốc tuân thủ các quy tắc giao thông quy định trên đường bộ, đồng thời yêu cầu mọi xử lý của người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng phải có độ chính xác cao và tâm lý thật tốt để xử lý hợp lý các tình huống bất ngờ.
Trên đường cao tốc thường bố trí “Lối vào đường cao tốc” gần với “Lối ra đường cao tốc”. Người lái xe cần quan sát kỹ để tránh nhầm đường.
3.10.1 Các bước khi lái xe trên đường cao tốc
Lái xe trên đường cao tốc cần tuân thủ các bước sau:

3.10.2 Xử lý các tình huống khẩn cấp xảy ra trên đường cao tốc:
– Tuyệt đối không được dừng đỗ trên đường cao tốc, nhất là trên làn đường có tốc độ cao.

– Khi xe gặp sự cố kỹ thuật trên đường cao tốc, bật tín hiệu đèn khẩn cấp, kiểm tra an toàn quanh xe, khi đủ điều kiện nhanh chóng đưa xe vào làn dừng đỗ khẩn cấp (lưu ý khi đi trên đường có nhiều làn đường thì chuyển dần từng làn một, không chuyển làn đột ngột), đặt tín hiện khẩn cấp để cảnh báo cho các xe khác.

Hình 3-39: Chuyển làn đường trong trường hợp khẩn cấp

– Khi dừng khẩn cấp trên đường cao tốc phải đặt cảnh báo để báo hiệu cho các xe ở phía sau biết, khoảng cách đặt cảnh báo khi gặp sự cố ban ngày tối thiểu 100 m từ phía sau xe, khoảng cách đặt cảnh báo khi gặp sự cố ban đêm tối thiểu 200m từ phía sau xe như trên hình.

Hình 3-40: Khoảng cách đặt vật cảnh báo khi dừng xe khẩn cấp trên đường cao tốc

3.11 – LÁI XE ÔTÔ QUA ĐƯỜNG SẮT
Khi lái xe qua đường sắt, người lái xe cần dừng xe tạm thời, quan sát an toàn trước khi cho xe vượt qua.
– Dừng xe tạm thời như trên hình 3-41:
+ Không đi tiếp khi có chuông báo hoặc thanh chắn đã hạ xuống;
+ Nếu đường dốc hoặc phải chờ lâu, cần kéo phanh tay;
+ Không dừng quá vạch đỗ;
+ Nếu không có vạch đỗ thì phải dừng xe cách xa đường sắt tối thiểu 5m.

Hình 3-41: Đường bộ giao nhau với đường sắt có rào chắn

– Kiểm tra an toàn như trên hình 3-42
Trước khi khởi hành nhất thiết phải nghe, nhìn để đảm bảo an toàn;
Phải quan sát phía đối diện xem có còn khoảng trống không, nếu không có thì không đƣợc vượt đường sắt.

– Quy trình thực hiện thao tác khi đi qua nơi đường bộ giao nhau với đường sắt không có rào chắn, chỉ có biển báo hiệu:

* Khi đã đảm bảo an toàn, cho xe tiếp khởi hành ở số thấp, tốc độ thấp, Trong suốt quá trình vượt qua đường sắt không được thay đổi số, giữ ga ổn định, đi đều qua đường sắt.
– Xử lý khi xe ôtô hỏng giữa đường sắt:
Trường hợp xe ôtô bị hỏng đột ngột giữa đường sắt, người lái xe cần yêu cầu tất cả mọi người rời khỏi xe càng nhanh càng tốt:
+ Trong trường hợp xe chỉ bị hỏng động cơ nhưng vẫn còn khả năng di chuyển, người lái xe ra số 0, và yêu cầu tất cả mọi người đẩy xe rời khỏi đường sắt càng nhanh càng tốt.

+ Trong trường hợp xe bị hỏng không thể di chuyển, tất cả mọi người phải rời khỏi xe và di chuyển cách xa đƣờng sắt về phía ngược chiều chạy của tàu (để tránh những mảnh vỡ bắn vào người trong trường hợp tàu đâm vào xe đang đỗ trên đường sắt) và nhanh chóng phát tín hiệu cấp cứu, báo cho nhân viên đường sắt và cảnh sát giao thông.